Upadłość konsumencka

CO TO JEST UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA?

Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe, którego celem jest redukcja lub umorzenie zobowiązań. Postępowanie to jest wszczynane na skutek złożonego wniosku o ogłoszenie upadłości, który trzeba należycie uzasadnić.

PRZESŁANKI OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI

W dotychczasowym stanie prawnym tj. do 24 marca 2020 roku do ogłoszenia upadłości konsumenckiej nie wystarczył sam fakt niewypłacalności dłużnika. Sąd miał obowiązek badać jednocześnie negatywne przesłanki określone w art. 491⁴ Pr. up. a w razie ich stwierdzenia odmawiał ogłoszenia upadłości. W szczególności ogłoszenie upadłości było wyłączone, jeżeli:

1. dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,

2. w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
   1. w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
   2. ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 491²⁰ ,
   3. dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
   4. czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli

– chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

3. ​w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań, chyba że do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
4. dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne, chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Liberalizacja przepisów obowiązujących od 24 marca 2020 roku doprowadziła do tego, że sąd na etapie ogłaszania upadłości będzie badał wyłącznie przesłankę w postaci niewypłacalności dłużnika rozumianej przez którą rozumieć należy stan, w którym dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (art. 11 ust. 1 Pr. up). Sąd na tym etapie nie będzie już badał przyczyn niewypłacalności, w tym w szczególności czy powstała ona w wyniku zawinionego zachowania dłużnika.

Według nowych przepisów badanie dotychczasowych przesłanek negatywnych przeniesione zostało na etap następujący po likwidacji majątku upadłego i może mieć wpływ na sposób zakończenia postępowania. Fakt zawinionego doprowadzenia do niewypłacalności (w postaci winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa) będzie aktualnie brany pod uwagę przy określeniu długości planu spłat wierzycieli. W takiej sytuacji plan spłaty wierzycieli będzie musiał być ustalony na okres od minimum trzech do maksymalnie siedmiu lat.

Jeżeli sąd uzna natomiast, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy (w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań), to odmówi ustalenia planu spłaty albo umorzenia zobowiązań bez planu spłaty, co będzie równoznaczne z brakiem oddłużenia. Z taką samą sankcją musi liczyć się upadły, w stosunku do którego w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Na tle dotychczasowych przepisów sąd w takim wypadku odmawiał ogłoszenia upadłości.

POTRZEBY MIESZKANIOWE

Przed wejściem w życie nowych przepisów dłużnik, któremu zlicytowano dom lub mieszkanie, nie miał żadnej ochrony, jeśli nie był objęty upadłością konsumencką. W myśl nowej ustawy z sumy uzyskanej ze sprzedaży domu lub mieszkania wydzielana będzie kwota, za którą dłużnik będzie mógł przez dwa lata wynajmować mieszkanie dla siebie i swojej rodziny. Gdy możliwy do zbycia majątek dłużnika zostanie sprzedany przez syndyka, następuje ustalenie planu spłaty pozostałego zadłużenia. Plan ustalany jest przez sąd z udziałem wierzycieli. Sąd ocenia przy tym sytuację dłużnika – jego możliwości zarobkowe, konieczność utrzymania siebie i rodziny. Plan spłaty rozpisany jest standardowo na trzy lata. Jeśli sąd stwierdzi, że w tym czasie dłużnik - przy zachowaniu środków koniecznych do codziennego życia - nie jest w stanie całkowicie wyjść z długów, umarza niemożliwą do spłaty część zobowiązań.

CO POWINIEN ZAWIERAĆ WNIOSEK

Zgodnie z treścią art. 491² ust. 4 Pr. up. wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:

1. imię i nazwisko, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL dłużnika, a jeśli dłużnik nie posiada numeru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację,
2. NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku,
3. wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
4. wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
5. aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
6. spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty,
7. spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
8. listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych,
9. informację o osiągniętych przychodach oraz o kosztach poniesionych na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku,
10. informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000,
11. oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku.

 

CO ZYSKUJESZ OGŁASZAJĄC UPADŁOŚĆ?

- całkowite oddłużenie,

- „czystą kartę” w obrocie gospodarczym i prawnym,

- zawieszenie postępowań sądowych,

- wyczyszczenie danych z rejestrów długów,

- wsparcie w zakresie mieszkaniowym,

- zwolnienie z odpowiedzialności dzieci dłużnika,

- możliwość otwarcia i prowadzenia działalność gospodarczej lub spółki,

- cofnięcie zajęcia komorniczego z kont bankowych oraz wynagrodzenia.

To tylko niektóre korzyści płynące z ogłoszenia upadłości.

 

OPŁATA SĄDOWA OD WNIOSKU

Zgodnie z treścią art. 76a u.k.s.c. od wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej pobiera się opłatę podstawową. Zgodnie z klei z treścią art. art. ust. 3 u.k.s.c. opłata podstawowa wynosi 30 zł.

SĄD WŁAŚCIWY

Zgodnie z treścią art. 18 i 19 ust. 1 i 1a Pr. up. sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje sąd upadłościowy w składzie trzech sędziów zawodowych. Sądem upadłościowym jest sąd rejonowy – sąd gospodarczy. Sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje sąd właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika, którym jest miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jako takie jest rozpoznawalne dla osób trzecich.