Oświadczenie o przyjęciu spadku
W jakiej formie składamy oświadczenie?
Złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest ważne ze względu na sposób, w jaki odziedziczymy spadek, ustawodawca przewidział, iż spadek można przyjąć wprost, z dobrodziejstwem inwentarza, bądź go odrzucić. Spadkobierca ma możliwość wybrania samej formy złożenia takiego oświadczenia.
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie, jednak z takiego oświadczenia należy sporządzić protokół. Oświadczenie można również złożyć na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym, na przykład przez notariusza.
Spadkobierca może więc złożyć oświadczenie w sądzie rejonowym, który jest właściwy dla jego miejsca zamieszkania lub pobytu, ale również przed notariuszem. Sąd lub notariusz przesyła kolejno oświadczenie do sądu rejonowego, który jest właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku można złożyć w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.
W jakim terminie należy złożyć oświadczenie?
Przepisy prawa spadkowego dokładnie regulują czas, w jakim należy złożyć stosowne oświadczenie o przyjęciu/odrzuceniu spadku, niedochowanie terminu ma swoje prawne konsekwencje, z których nie wszyscy również zdają sobie sprawę.
Polskie prawo stanowi, iż spadkobierca na złożenie oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku. Najprościej rzecz ujmując, od dnia, w którym dowiedział się, że należy mu się część spadku, np. może to być dzień odczytania testamentu, w którym został powołany do dziedziczenia. Możliwą jest sytuacja, iż osoba uprawniona do dziedziczenia nie wie o otwarciu spadku, dlatego termin zaczyna biec od momentu powzięcia takiej informacji.
Wspomniany termin jest tzw. terminem zawitym, po jego upływie wygasa uprawnienie spadkobiercy do złożenia oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku. Konsekwencją niezłożenia takiego oświadczenia w terminie jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli przyjęcie zarówno aktywów jak i pasywów, z tym, że za długi spadkowe odpowiada się wyłącznie do wysokości przyjętych aktywów. Nie oznacza to jednak, iż za długi spadkowe odpowiemy wyłącznie z tego, co odziedziczyliśmy, ale całym swoim majątkiem, do wysokości odziedziczonej kwoty.
Wobec powyższego należy pamiętać, iż powzięcie informacji o powołaniu do spadku rodzi za sobą szereg konsekwencji. Spadkobierca powinien w miarę możliwości dowiedzieć się co wchodzi w skład masy spadkowej, a następnie zdecydować, czy spadek przyjmie, czy też odrzuci. W polskim prawie nie ma bowiem sytuacji, w której kwestia spadkowa pozostanie nieuregulowana, po upływie ustawowego terminu niezłożenie oświadczenia również wywoła skutki prawne.
Autor: Artur Tymoszuk
