Intercyza - co to i kiedy warto ją zawrzeć?
Intercyza – co to jest i kiedy warto ją zawrzeć?
Intercyza – co to?
Intercyza (ustanowienie rozdzielności majątkowej) to umowa pomiędzy małżonkami lub osobami zamierzającymi wstąpić w związek małżeński regulująca ich stosunku majątkowe. W dużym skrócie: czy muszą razem, łącznie podejmować decyzje co do ich poszczególnych składników majątku nabywanych w trakcie trwania małżeństwa, czy każde z nich może sprzedawać i kupować rzeczy samodzielnie, czy rzeczy kupione lub odziedziczone przez jednego z nich są wspólne czy nie, czyje są zarobione pieniądze.
Wspólność majątkowa – co to i kiedy powstaje?
Wspólność majątkowa (ustawowa) to ustrój majątkowy który powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i trwa, aż do jego ustania tj. śmierci jednego z małżonków, rozwiązania przez rozwód (bez względu czy rozwód z winy czy bez orzekania o winie), orzeczenia separacji pomiędzy małżonkami, ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej czy zmiany za pomocą umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
W praktyce powyższe oznacza, że w małżeństwie mamy do czynienia z trzema masami majątkowymi:
- majątek wspólny oraz
- dwa majątki osobiste (każdego z małżonków).
Do majątku wspólnego wchodzi wszystko, co zostało nabyte (i zarobione) po zawarciu związku małżeńskiego. Wyjątek stanowią rzeczy i prawa będące przedmiotem darowizny lub dziedziczenia – należą one do majątku osobistego małżonka, który odziedziczył spadek albo został obdarowany (chyba, że spadkodawca albo darczyńca wprost inaczej postanowił).
Czy wspólność majątkową można rozszerzyć na wszystkie składniki majątku osobistego?
W ramach umowy intercyzy strony umowy (małżonkowie, zainteresowani wstąpieniem w związek małżeński) mogą się zdecydować na jeden z czterech rodzajów tzw. ustroju majątkowego:
Rozszerzenie wspólności majątkowej – ustalenie, że do wspólnego majątku wejdą te przedmioty, które należą do ich majątków osobistych (nabytych przed zawarciem związku małżeńskiego lub w jego trakcie na podstawie darowizny lub spadku),
Ograniczenie wspólności majątkowej – o czym poniżej,
Ustanowienie rozdzielności majątkowej – na mocy takiej umowy nie funkcjonuje pojęcie wspólnego majątku, które – o czym była mowa wcześniej – powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa, małżonkowie mogą natomiast swobodnie dysponować swoimi majątkami osobistymi.
Ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków – będzie to miało zastosowanie w momencie, gdy małżonkowie postanowią się rozwieść. Wówczas to z nich, które dysponuje mniejszym majątkiem osobistym, będzie mogło się domagać wyrównania go do poziomu majątku osobistego drugiej strony.
Na czym polega zatem ograniczenie wspólności ustawowej przez intercyzę?
Polega na ustaleniu, by wyłączyć ze wspólnego majątku konkretne przedmioty. Automatycznie staną się one składnikami ich majątków osobistych.
Jakie są różnice między pełną rozdzielnością a z wyrównaniem dorobków?
Pełna rozdzielność majątkowa (intercyza) polega na ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej bez możliwości rozliczania dysproporcji majątku. Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.
Czy można zawrzeć intercyzę z datą wsteczną?
W tym wypadku należy udzielić negatywnej odpowiedzi. Osoby składające oświadczenie nie mogą zawrzeć intercyzy z datą wsteczną. Można natomiast zainicjować postępowanie poprzez złożenie pozwu o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną.
Czy zawarcie intercyzy chroni przed długami małżonka?
Rozdzielność majątkowa ma tę cechę, że powoduje niezależność majątkową każdego z małżonków. Wobec tego po jej zawarciu każdy z nich może bez pytania drugiego z nich o zgodę zaciągać kredyty i inne zobowiązania finansowe, co do zasady bez skutku dla drugiego z nich. Co do zasady, dlatego, że przy zawarciu umowy (kredytu czy innej) intercyza powinna być okazana, albo przynajmniej powinno być zaznaczone, że małżonek ma zawartą rozdzielność majątkową, dla zabezpieczenia interesu drugiego małżonka
Intercyza nie powoduje żądnych skutków wobec długów już zaciągniętych – nie powoduje np. rozpadu zobowiązania na dwa mniejsze zobowiązania, po jednym na każdego małżonka. Zaciągnięty po ślubie kredyt będzie zatem wspólnym kredytem małżonków nawet jeśli podpiszą oni potem umowę o rozdzielności.
Jakie są koszty zawarcia intercyzy przed zawarciem małżeństwa?
Wysokość maksymalnej stawki taksy notarialnej za umowę majątkową małżeńską jest określona w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku, zgodnie z którym stawka ta wynosi 400,00 zł.
Powyższa kwota nie uwzględnia należnego podatku od towarów i usług (VAT) w wysokości 23%, a także kosztów wypisów aktu notarialnego.
Przymusowa rozdzielność majątkowa – czym jest?
Przymusowe ustanie ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej (który powstał z chwilą zawarcia małżeństwa) to ustanie stanu wspólności majątkowej przez Sąd. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku w przypadku braku zgody jednego z małżonków na zawarcie przed notariuszem intercyzy. W takim wypadku zachodzi konieczność złożenia pozwu o ustanowienie rozdzielności majątkowej przez Sąd.
