Rozliczenie leasingu w sprawie o podział majątku wspólnego
Leasing a podział majątku wspólnego.
W swojej praktyce niejednokrotnie spotkałem się z pytaniem czy przedmioty objęte umową leasingową (najczęściej samochód), którą jedną ze stron jest małżonek wchodzi w skład majątku wspólnego. Na tak zadane pytanie należałoby udzielić negatywnej odpowiedzi bowiem przedmiot objęty umową leasingu należy do leasingodawcy, a przeniesienie prawa własności następuję najczęściej z zapłatą ostatniej raty tzw. wykupu.
Powyższe nie oznacza jednak, że małżonkowi z tego tytułu nie przysługuje żadne roszczenie. Wręcz przeciwnie, małżonek może żądać ustalenia, iż w skład majątku wspólnego wchodziło prawo użytkowania (nie własności) przedmiotu objętego umową leasingu. Zgodnie z treścią art. 31 § 1 k.r.o. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Do oceny umowy leasingu należy uznać, że wszelkie uprawnienia z niej wynikające objęte zostały wspólnością majątkową, w szczególności prawo wykorzystywania pojazdu oraz roszczenie o jego zakup na warunkach przewidzianych umową. Jak słusznie zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w postanowieniu z 28 stycznia 2015r. w sprawie II CSK 322/14 ( dostępne w internetowej bazie orzeczeń Sądu Najwyższego), są to prawa majątkowe, które wchodzą do majątku wspólnego na podstawie art. 31 § 1 KRO. Sąd Najwyższy wyjaśnił przy tym również, że to, iż umowa leasingu zawarta była jedynie przez jednego z małżonków, nie ma znaczenia z uwagi na ustabilizowaną od dawna wykładnię przepisów prawa rodzinnego, dotyczących wspólności majątkowej, odróżniających stosunki majątkowe zewnętrzne i stosunki wewnętrzne między małżonkami. Istotą wspólności majątkowej małżeńskiej jest to, że o przynależności konkretnego prawa do określonej masy majątkowej małżonków (majątku wspólnego, majątku odrębnego) decydują przepisy prawa rodzinnego, nie zaś to, czy dany przedmiot majątkowy nabyty został w wyniku czynności dokonanej przez jednego czy też przez oboje małżonków. Objęcie zaś majątkiem wspólnym uprawnień i roszczeń wynikających z umowy leasingu ma ten skutek, że konieczne jest ich uwzględnienie przy ustalaniu składu majątku wspólnego. Późniejsze, mające miejsce po ustaniu wspólności majątkowej przekształcenie roszczenia o zakup pojazdu w prawo jego własności nie zmienia wspólnego charakteru praw majątkowych stron, skoro bowiem roszczenie o nabycie niepodzielnego przedmiotu przysługiwało im wspólnie, to tak samo traktować należy prawo, które powstało w wyniku realizacji tego roszczenia, nawet, jeśli nabycie własności nastąpiło w wyniku czynności podjętych przez jednego małżonka po ustaniu wspólności.
Postępowanie w przedmiocie podziału majątku wspólnego nie należy do najłatwiejszych dlatego przy jego prowadzeniu warto skorzystać z pomocy adwokat Gdańsk, specjalizującego się w sprawach rodzinnych.
